Çocukların en çok ihtiyaç duyduğu şeylerden biri güven duygusudur. Çocuklar neleri yapabileceklerini ve neleri yapamayacaklarını, güç ve yetkilerinin sınırlarını bilmek isterler. Sürekli olarak bir faaliyet ve keşif halindedirler. Çocukların bu keşif çabalarını desteklemek, onların kendilerini güvende hissedecekleri bir zemin oluşturmakla mümkün olur.
Bu noktada çocukların ihtiyaçlarını karşılamak üzere ailede rutinler oluşturmanız gerekir. Rutinlerin hem aile için hem de çocuklar için önemli katkıları vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Çocuğunuzun günlük faaliyetlere katılımını teşvik eder.
Rutinler, çocuğunuzun yapılacak faaliyetlerde bağımsızlığın teşvik eder. Çocuğunuz büyüdükçe bu rutinler sayesinde zamanı daha iyi yönetmek ve öz disiplin konularında çok daha az zorlanacaktır.
- Aile bağlarını güçlendirir.
Çocuğunuz günlük rutinler sayesinde beklentilerinizi ve aile için önemli olan değer sistemini fark eder.
- Çocuğunuzda sorumluluk duygusunun gelişmesine katkı sağlar.
Oyuncaklarını toplamak veya banyo yapmak gibi alışkanlıklar her seferinde bir mücadele konusu olmaktan çıkar.
- Evdeki huzur artar.
Çocuk ve diğer aile üyeleri birbirlerinden ne beklediklerini bildiğinden, stres ve kaygı azalır.
Çocuklar aile ile ilgili planlara dâhil olduklarını bilirler ve bir şeyler yapmaya zorlandıklarını hissetmezler. Bu da öz değerlerinin gelişmesine katkı sağlar.
- Çocuğunuza güven hissi verir.
Çocuklar bir sonraki şeyin ne olduğunu bildiğinde, onu yapmaya daha istekli olur.
- Değişim veya stres zamanlarında uyum sağlaması daha kolay olur.
Taşınma, okul sisteminde değişiklik ya da yeni bir kardeşin doğumu gibi stres kaynakları çocuklarda güven duygusunu etkiler. Aile bir rutin oluşturduğunda, ne olup bittiği çok önemli olmaktan çıkar, değişime rağmen çocuğun hayatında bir normallik vardır. Bir çocuk; aile yemekleri, açık hava oyunları, düzenli perşembe gezileri gibi rutin unsurlar vasıtasıyla sakinlik, istikrar ve huzur bulur.
O zaman bir aile toplantısı yapmanın tam sırası! Bir araya gelin ve ev içinde yapılacak rutinleri konuşun. Bu noktada çocuğunuzun da fikrini almayı unutmayın. Yaşları küçük olsa da çocuklarınızdan gelecek fikirlere siz bile şaşıracaksınız.
Aile rutinlerinizi şu şekilde oluşturabilirsiniz;
- Aileniz ile birlikte yapabileceğiniz etkinlikler belirleyebilirsiniz. Bu etkinliğin zamanını ve saatini ortak karar alarak belirleyin. Örneğin; Pazar günü saat 13.00 birlikte film izleme saatiniz olabilir.
- Ayrıca çocuğunuza evde yapabileceği sorumluluklar vermelisiniz. Örneğin; akşam yemeğini hazırlarken sofrayı kurmak(peçeteleri, kaşıkları yerleştirmek gibi) onun görevi olabilir.
- Uyku saati her zaman aynı saatte olmalıdır. Ayrıca uyumadan önce yapılacak şeyleri ona anlatmanız gerekir. Uyumadan hemen önce pijamalar giyilir, dişler fırçalanır gibi.
- Sabah uyandıktan sonra yatağını toplaması çocuğunuzun görevi olmalıdır.
- Akşam yemekten sonra yapılacak etkinliği birlikte belirleyebilirsiniz. Örneğin; yemeği yedikten sonra kitap okuma saati sizin rutininiz olabilir. Bu noktada siz de bu rutine uyarak çocuğunuza model olabilirsiniz.
- Ödevin mutlaka bir saat aralığı olmalıdır. Bu saat yemekten önce olursa daha iyi olur.
- Ödev saatinden sonra oyun saati belirleyebilirsiniz.
- Oyuncaklarıyla oynadıktan sonra toplama görevi çocuğunuzun olmalıdır.
Bu rutinleri siz ailenize göre düzenleyebilirsiniz. Aile yaşantınıza göre eklemeler yapabilirsiniz. Ancak şunu da unutmamalısınız:
Rutinlerde esneklik çocuğun kişilik gelişimini destekler. Aniden gelişen olaylar ve yaratıcılık, bir çocuğun hayatında önemli faktörlerdir. Örneğin, arka bahçenizde yaralı bir sokak hayvanı bulduysanız veya mahalleye gelen bir çocuk tiyatrosu varsa birlikte film izleme ertelenebilir.
Rutinler her çocuğun ihtiyaçlarına duyarlı ve uyarlanabilir olmalıdır. Bir program çok önemsenmez veya katı hale geldiğinde, faydalar azalacak, işlevsiz hale gelecek ve rutinler çocukları sıkmaya başlayacaktır. Bu yüzden her şeyin belirli bir zamanı olmalı ancak yeri geldiğinde bunlar esnetilebilmelidir.
Ayrıca sizi mutlu eden bir rutin oluşturmanın süreç olduğunu unutmayın.
Değişim; zaman, çaba ve süreklilik ister. Sonuçları değil çabayı övmelisiniz. (Çocuğunuz kendi başına giyinmek için çaba harcarken, ters yüz olmuş kıyafetleri hiç kafanıza takmayın.)
Rutin içinde neyin iyi gittiğine odaklanın. Çocuğunuz çaba gösterdiğinde ona ilgi gösterin, çabasını fark edin ve fark ettiğinizi belli edin. Böylece özsaygısını artırır ve daha fazla çabalamasını sağlarsınız.
Sizler de rutinlerinizi oluşturma ve uygulama konusunda problem yaşarsanız Okul Psikolojik Danışmanınızdan yardım almayı talep edebilirsiniz…
Şehir İlkokulu
Okul Psikolojik Danışmanlığı ve Rehberlik Servisi
